Dorpsweg 58

Gebouwd in	1878
Functie	kosterij, nu woonhuis en meubelmakerij

Het is niet verwonderlijk dat de kosterij op steenworp-afstand van de kerk ligt. De koster had van oudsher verschillende kerkelijke functies. Uit de geschiedenis van de kerk van Garmerwolde komen de volgende gegevens:

‘Bij de oplossing van het geschil over de keuze der diakenen in Garmerwolde, bij een strijd tussen Garmerwolde en Heidenschap, in 1664, was de beslissing aan de collatoren. Dit is tekenend voor de grote invloed die collatoren tot 1795 bezaten. Zij benoemden niet alleen de predikanten en de koster (die tevens klokkenluider, voorlezer, voorzanger, organist en schoolmeester was), maar kozen ook de kerkvoogden, controleerden hun beheer van de kerkelijke financiën en bepaalden het beleid.’

Het bijzondere was dat de kosters ook school hielden. Niet dat zij daar enige opleiding voor hadden genoten, want het ging er de predikanten tenslotte vooral om dat de kinderen de bijbel konden lezen en dat kon een minder geletterde persoon naar hun idee de kinderen ook wel bijbrengen. In het achterdeel van de kosterij was vroeger de schoolklas gevestigd. Deze oude kosterij annex school had de vorm van een boerderij want de meester/koster moest immers ook eten.

Rond 1800 was de tijd voorbij dat de koster aan de kinderen lesgaf. 

Van de kosterij is geen enkel gegeven overgeleverd van voor 1877. Toen namelijk besloten de kerkvoogden de schuur van de kosterij af te breken om plaats te maken voor de bouw van een gemeenteschool. Een jaar later brak men de hele kosterij af en bouwde een nieuwe naar het eenvoudige maar aardige ontwerp van J.H. Thomson. Dit gebouw werd in 1920 door de kerkvoogden verkocht aan de Gemeente Ten Boer en gebruikt als woning voor het hoofd van de school.

Aan de kloostermoppen die nu soms in de grond worden gevonden is te zien dat het vorige gebouw aan de Dorpsweg 58 zeer oud moet zijn geweest. In de archieven wordt reeds in 1599 over onderwijs in Garmerwolde gesproken. ‘s Zomers meer dan ‘s winters want, zoals een schoolopziener in 1808 constateerde, ‘s winters is het ‘opkomen der Schoolkinderen gering vanwege slijkerigheid der wegen en afgelegenheid der woningen’. 

In het huidige gebouw is in het stucwerk de handtekening gevonden van meester L. van der Veen (1906).

In 1940 is het gebouw opgesplitst en geschikt gemaakt voor bewoning door 2 gezinnen. In 1988 wilde de Gemeente Ten Boer van haar woningbezit af en verkocht het hele gebouw aan de familie Klunder.

Leraren die van 1599 tot 1878 in de oude Kosterij en van 1878 tot 1988 in het huidige pand hebben gewoond:

? 1599 ?	Vermelding Tjaert Eeck
? – 1664	Laurentius Jansonius
1664 – 1676	Pieter Harmens
1676 – 1707	Klaas Pieter
1707 – 1756	Lammert Harmens Hopma
1756 – 1782	Gerrit Danekes Rijkens (1808: 48 kinderen)
1782 – 1834	Gerrit Rijkens
1834 – 1874	Gerrit Rijkens
1874 - 1920	W.F. Hildebrand
1920 – 1940	J.C.H. Winterterp
1940 – 1970	K. Reinders
1970 – 1979	H. Oosting
1979 – 1988	D. Groenhagen

Zie voor meer informatie het jubileumboek “Naar school in Garmerwolde”.