Dorpshuis

Café "De Leeuw" Garmerwolde: Het oudste gedeelte van het pand is de rechter zijvleugel, inclusief het gedeelte dat nu de keuken is. Het oudste pand stond evenwijdig aan het Damsterdiep. Met een typische boerenschuur erachter. Het café is er veel later, omstreeks 1890, voorgezet. In de 16e, 17e en 18e eeuw functioneerde het pand ook als het Regthuis van Garmerwolde (zie het kaartje van Beckeringh uit circa 1750). Door 'representanten van 't huis Gelmersma' is het verkocht aan Jurjen Lamberts.

Naast het Regthuis stond toen al een poldermolen. En misschien stond een voorloper van De leeuw hier al veel langer, al sinds de aanleg van dit gedeelte van het Damsterdiep (1424)? In 1755 kwam het pand in bezit van een erfgenaam van Lamberts, de wedman Geert Harms (wedman: Gerechtsdienaar in de rechtstoelen in het Oldambt). Zijn erfgenamen verkochten het pand met de tuin in 1774 voor circa 1400 gulden aan het echtpaar Geert Roelofs & Aaltien Jelmers Korthuis. Aaltien hertrouwde in 1798 met veerschipper Hindrik Freebes. In 1801 verliet het gezin het Regthuis. Hindrik Aalting werd de nieuwe herbergier (en roggenbroodbakker). Bij de invoering van het kadaster (omstreeks 1830) was Hindrik Jakobs Koopman de eigenaar. Daarna (1845) zijn zoon Jakob Hindriks Koopman. Deze overleed in 1888 waarna zijn weduwe, Sieuwertje Tonnis Bouwman de zaak voortzette. Omstreeks die tijd moet het voorhuis (café) voor het reeds bestaande pand gebouwd zijn. In een baksteen bij de voordeur is het jaartal 1898 gekrast en in een baksteen bij het oudste gedeelte de initialen M.J.K. met het jaartal 1870. Er kwam bij deze verbouwing ook een toneelzaal in het pand. Met een schuifdeurenwand gescheiden van het café. De buffetkast van het café kon tijdens toneeluitvoeringen naar achteren verplaatst worden. Opmerking: Sieuwertje staat hoogst waarschijnlijk op de foto van café De Leeuw, die zij als postkaart uitgaf (circa 1900). Inmiddels was het Regthuis namelijk café De Leeuw gaan heten. In 1911 volgde Nicolaas Koopman Sieuwertje op. In 1915 werd Eeuwke van der Molen de nieuwe eigenaar. In de nacht van 25 op 26 september 1925 brandde de bakkerij af. Volgens de provinciale krant kon het voorgebouw gelukkig behouden blijven. Het achterhuis werd vrijwel direct opnieuw opgebouwd (met vergunning; met als gevolg dat bij de gemeente Ten Boer het hele pand sindsdien als bouwjaar 1920 meekreeg). In 1931 nam Johannes Woldendorp het bedrijf over. Vanaf 1943 exploiteerden Harm en Tetje Stol het bedrijf (café annex toneelzaal, bakkerij en kruidenierswinkel).