Brug 4

Honderdvijftig jaar geleden liep hier in Garmerwolde de Geweideweg nog door. Garmerwolde was toen veel groter dan nu. Een groot gebied aan de overkant van het Eemskanaal hoorde bij het kerspel Garmerwolde, waaronder 't Heydenschap (kaart uit omstreeks 1750. Bron; Groninger Archieven). De Geweideweg liep langs het watertje Het Geweide nog een heel eind het land in richting 't Heydenschap. De weg, komend uit Garmerwolde kruiste eerst het Damsterdiep en vervolgens de oude Grasdijk.

Tussen 1866 en 1876 werd het Eemskanaal gegraven. Deze kaart geeft het Eemskanaal in de ontwerpfase aan: de naam was toen nog ‘Groot Scheepvaartkanaal’. Garmerwolde kreeg een brug: draaibrug nummer vier, één van de oorspronkelijke zestien die bij de bouw van het Eemskanaal werden aangelegd.
De relatief zware brug van Garmerwolde (zie het verschil in de koningsstijl en de tuistaven in het midden van de brug, op de foto’s hiernaast) werd in 1936 verplaatst naar Appingedam en de lichter geconstrueerde brug 14 van Appingedam kwam naar Garmerwolde. Als u vanaf de dijk naar rechts kijkt ziet u in de verte het kanaal een bocht maken. Daar komt, aan de overkant, het Slochterdiep in het Eemskanaal uit. Vroeger stond daar het sluiswachtershuis van de familie Bloemendal.

Op een middag in de herfst van 1943 werd de brug van Garmerwolde door een kaan (groot lang schip) geramd. Doordat de kaan begon te slingeren was een aanvaring onvermijdelijk. Brugwachter Wiersma kon nog net op tijd van de brug springen. Gevolg: hele Eemskanaal een paar dagen gestremd. Het zwaar beschadigde brugdeel werd gedemonteerd en op de dijk gelegd. De dorpsbewoners aan de overkant van het Eemskanaal moesten via de brug van Ruischerbrug naar Garmerwolde als ze bijvoorbeeld naar de dokter wilden. Voor voetgangers was er een klein bootje, die trok je aan een touw over. In de strenge winter van 1947 was het Eemskanaal stevig dichtgevroren. Dat kwam dokter Anderson goed uit toen hij opgeroepen was voor een bevalling van een patiënte aan de overkant. De dokter kwam gewoon over het ijs!

Na de oorlog werd besloten de brug van Garmerwolde te vervangen door een pontje. Dat leidde in het begin van de jaren vijftig van de vorige eeuw nog bijna tot een opstand. De Garmerwolders trokken hierbij samen op met de inwoners van Woltersum die ook de brug kwijt zouden raken. En dat alles onder het mom ’beter voor de scheepvaart, beter voor Groningen’.

Toen in 1963 het Eemskanaal werd verbreed, verviel het pontje en werd de verbinding met een gedeelte van het dorp voorgoed verbroken. Nu nog, zelfs na ruim 50 jaar, voelt een deel van de bewoners aan de overkant zich nog altijd Garmerwolder. Ook de praktijk van de dokter in Garmerwolde strekt zich nog steeds uit tot aan Harkstede.