| Gegraven in | ca. 1426 |
| Functie | vaarroute voor beurt- en vrachtschepen en voor vervoer van personen |
Poldermolen
De poldermolen (1835) stond links naast het ‘dorpshuis’, Oude Rijksweg 6. Het was een grote watermolen met een kolk, waarin het water werd opgevangen en daarna doorgepompt naar het Damsterdiep. Deze molen verving een veel oudere molen want op de kaart uit 1750 stond daar al een poldermolen aangegeven.
Volgens de verhalen is er ooit iemand in die kolk verdronken. Later werd de kolk gedempt. Ervoor lag een grasveldje (Molenerf of Meul’nhaim). De molen werd begin negentiende eeuw vervangen door een stoomgemaal. Omstreeks 1920 was Albert Ebeling machinist van het stoomgemaal. Hij moest het vuur brandend houden. Hij viel nogal eens in slaap. Kwajongens uit de buurt slopen dan naar binnen om ‘troep’ op het vuur te gooien. Door alle rook was Albert niet meer te zien. Het stoomgemaal is daarna vervangen door een elektrisch gemaal (1939). Oomkens (getrouwd met Griet Groeneveld) was later ‘machinist’ van de poldermolen. Het werk bestond uit het bedienen van knopjes, het openen en sluiten van roostertjes, enz. Ook was hij melkcontroleur. Hij woonde op nummer 3.
Graanmolen
Rechts staat de zogenaamde ‘molen van Leugs’. Een graanmolen (uit 1852) die ook nog uitgerust was met een pelmechaniek. Leugs was de ‘laatste’ molenaar. De molen is in 1920 door molenaar Hilbrands geëlektrificeerd. Eind jaren twintig van de vorige eeuw is het bovenstuk van de molen verwijderd, nadat het tijdens een zware storm scheef gewaaid was. In 1949 is het maalbedrijf helemaal gestopt.
Damsterdiep
Kanaal van de stad Groningen naar Delfzijl en de Eems; 28 km lang. Gegraven gedeelte van Oosterhogebrug naar Ten Post in de 15de eeuw (1426), vandaar tot Winneweer gevormd door een deel van de Fivel. Daarna tot Delfzijl via de Delf (een vroeg-Middeleeuwse gegraven waterloop). Verbeterd in 1460, 1564, 1597, 1658 en 1792. Boezemkanaal door Fivelingo. Door de aanleg van het Eemskanaal in 1866-1876 werd de scheepvaart in de 19de eeuw door dit veel bredere en diepere kanaal overgenomen en beperkte het nut van het Damsperdiep zich tot de afwatering van de aangrenzende polders. In de laatste decennia komt de vaarrecreatie op.