Dorpsweg 69 en 71

(pastorie-boerderij uit de zeventiende eeuw of nog ouder )

De Weem van Garmerwolde
Voordat aan het eind van de 19^e eeuw de kerkvoogdij de nieuwe pastorie (Dorpsweg 67) liet bouwen, stond in Garmerwolde vlak bij de kerk een oude pastorie, welke, zoals de meeste in de Ommelanden, bestond uit een woonhuis met schuur. Dit type pastorie werd een ‘weem’ genoemd. Het woonhuis telde vier kamers en een studeerkamer boven de kelder. Daarnaast bezat het een keuken, een melkkelder, een karnvertrek en zolders. In de schuur was naast ruimte voor hooi en dergelijke, plaats voor veertien koeien en vijf paarden. De schuur was, althans in de 17^e eeuw, met riet gedekt. Het bouwjaar van de pastorie is niet bekend, maar valt voor 1662. 

Deze weem stond ten zuidwesten van de kerk, net achter het toenmalige kerkhof: zie kaartje.

Het geheel werd omgeven door een ruim erf en een grote, fraaie boomgaard met daar omheen een windsingel van wilgen. In de boomgaard stond, althans rond 1700, een keur van vruchtbomen. Deze weem heeft heel lang dienstgedaan.

Door flinke herstellingen o.a. in 1835 en 1842, hield het gebouw het bijna tot het eind van de 19^e eeuw uit. In de jaren 1894 tot 1897 werd in het college van kerkvoogden echter druk gedebatteerd over de bouw van een nieuwe pastorie.

Het probleem was echter dat het kerkhof ook nodig uitgebreid moest worden en men weinig geld had want de kerk was toen juist gerenoveerd (omstreeks 1870 waarbij het schip afgebroken is). Lang kon men het er niet over eens worden aan welk project voorrang moest worden gegeven. Na enkele jaren praten besloot men beide uit te voeren. In 1898 begon de aannemer met de afbraak van de oude pastorie, het vergroten van het kerkhof en de bouw van de nieuwe pastorie, naar een ontwerp van architect Rozema.

De nieuwe pastorie was wel groot, maar miste de simpele charme die de Groninger pastorieën uit het midden der 19^e eeuw kenmerkt (volgens de schrijver van de brontekst).

De prachtige vloer van de weem is gedeeltelijk bewaard gebleven. Hij is in de gang van een woning gelegd die in hetzelfde jaar gebouwd werd dat de weem werd afgebroken (Dorpsweg 19).

Kerkhof
Als u tijd heeft is een kort bezoek aan het kerkhof zeker de moeite waard. Op het kerkhof staan hier en daar op de graven zogenaamde graftrommels. Sommige ervan zijn prachtig gerestaureerd. Verder, vlak bij de kerk staan drie, vrij unieke, grafzerken. In deze zerken is namelijk een ruimte uitgespaard waarin (achter glas) ornamenten, bijvoorbeeld een gestileerde bloemenkrans, opgehangen kunnen worden.